Rozwód

Czy orzeczenie sądu kościelnego w sprawie unieważnienia małżeństwa może mieć znaczenie dla orzeczenia sądu państwowego?

„Orzeczenie sądu kościelnego o ważności bądź o ustaniu małżeństwa kanonicznego nie może mieć prejudycjalnego wpływu na orzeczenie sądu państwowego o ważności lub o ustaniu świeckiego związku małżeńskiego tych samych małżonków.”

Dla omawianej problematyki istotny jest przepis art. 10 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską, podpisanego dnia 28.7.1993 r. (Dz.U. 1998 r. Nr 51, poz. 318).

Przewidziane w nim ustalenia zostały zrealizowane m.in. w treści art. 1 § 2 i 3 KRO, w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 24.7.1998 r. o zmianie ustaw – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, Prawo o aktach stanu cywilnego, ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 117, poz. 757).

Według treści art. 1 § 2 KRO, małżeństwo kanoniczne może być źródłem powstania związku świeckiego, o czym decydują wyłącznie małżonkowie. Nadal jednak obowiązuje przyjęta w prawie polskim koncepcja małżeństwa jako związku świeckiego.

W literaturze przedmiotu podkreślono, iż regulacja konkordatowa ogranicza się do nowego ujęcia jedynie samego zawarcia małżeństwa, a poza sferą jej zainteresowania pozostają skutki małżeństwa w szerokim znaczeniu.

Orzekanie w sprawach małżeńskich zostało w Konkordacie wyraźnie rozdzielone (art. 10 ust. 3 i 4). Zawsze o losie związku małżeńskiego (świeckiego) orzekają sądy państwowe. Rozdzielność jurysdykcji sądów kościelnych i świeckich wynika w szczególności z zasadniczych różnic istniejących pomiędzy prawem polskim a prawem kanonicznym w odniesieniu do przyczyn ważności i ustania małżeństwa, a nawet – co do istoty małżeństwa.

Z przedstawionych przyczyn orzeczenie sądu kościelnego o ważności bądź o ustaniu małżeństwa kanonicznego nie może mieć prejudycjalnego wpływu na orzeczenie sądu państwowego o ważności lub o ustaniu świeckiego związku małżeńskiego tych samych małżonków.

Ustawa z dnia 29.9.1986 r. -Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. Nr 36, poz. 180 ze zm.) w sposób wyczerpujący określa (w art. 55) przyczyny ustania małżeństwa.
Orzeczenia sądów kościelnych mogą mieć natomiast znaczenie dowodowe w sądowym postępowaniu cywilnym.

W takim też znaczeniu zostały ocenione w rozpoznawanej sprawie. Wypada tylko zasygnalizować istniejącą w doktrynie rozbieżność w ocenie charakteru prawnego dokumentów kościelnych, uznawanych bądź jako dokumenty urzędowe (art. 244 § 2 KPC), bądź jako dokumenty prywatne szczególnego rodzaju (art. 245 KPC).

Piotr Woś

Radca Prawny/Mediator Sądowy - Prowadzę bardzo dużą ilość spraw z zakresu szeroko pojętego prawa rodzinnego. Najwięcej spośród nich oczywiście dotyczy spraw rozwodowych, choć równie spora grupa zleceń dotyczy spraw o ustalenie kontaktów, alimenty, czy też ograniczenie bądź pozbawienie władzy rodzicielskiej.

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Back to top button