Co wchodzi w podział majątku po rozwodzie?

Zgodnie z prawem rodzinnym w chwili zawarcia związku małżeńskiego między małżonkami powstaje tak zwana wspólność majątkowa. Obejmuje ona wszystkie dobra, które małżonkowie nabyli w czasie trwania związku. Kiedy natomiast jedna ze stron lub obydwie strony podejmują decyzję o rozwodzie, wspólność majątkowa ustaje. Niezbędne jest wtedy podzielenie między małżonków całego majątku; zdarza się, że strony ustalają podział polubownie, między sobą, bez udziału sądu lub z pomocą notariusza, jednak niekiedy konieczny jest podział na drodze sądowej.
Podział majątku – co podlega podziałowi?
Zawarcie związku małżeńskiego determinuje powstanie trzech majątków – majątku wspólnego oraz dwóch majątków osobistych obojga małżonków. Mimo iż teoretycznie istnieją od tej chwili trzy odrębne masy majątkowe, w praktyce bardzo często stanowią one zwartą i niemal spójną całość.
Jak więc odróżnić składniki majątku wspólnego od majątku osobistego? Zazwyczaj ta konieczność rodzi się dopiero w momencie chęci podziału majątku. Otóż za majątek wspólny uznaje się przede wszystkim wynagrodzenia obojga małżonków za pracę zawodową oraz ich dochody z działalności gospodarczej bądź innej działalności zarobkowej. Jak wygląda podział majątku, gdy żona nie pracuje? W przypadku, kiedy czynny zawodowo pozostaje tylko jeden z małżonków, jego zarobki także wchodzą w skład majątku wspólnego.
W sytuacji kiedy mąż pracował zawodowo, natomiast żona zajmowała się domem i dziećmi, możliwe jest także złożenie wniosku o podział majątku z wyrównaniem dorobków, czyli taki, który gwarantowałby małżonkowi o mniejszym dorobku tak zwane usunięcie dysproporcji między majątkami obu stron. Małżonek może żądać wyrównania poziomu finansowego stron postępowania za pomocą zapłaty lub przeniesienia praw do nieruchomości czy dóbr ruchomych.
Do puli wliczają się również dochody małżonków z ich wspólnego oraz osobistego majątku, a więc na przykład czynsz za wynajmowane mieszkanie czy lokal, nawet jeśli jest on własnością tylko jednej ze stron.
Do majątku wspólnego zaliczane są także wszelkiego rodzaju środki zgromadzone na rachunkach bankowych małżonków – oszczędności czy fundusze emerytalne, jak również świadczenia socjalne.
Majątek osobisty
Do majątku wspólnego nie zalicza się składników tak zwanego majątku osobistego każdej ze stron. Wlicza się w to dobra, które każdy z małżonków posiadał jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. Są to więc wszelkiego rodzaju przedmioty ruchome nabyte w stanie kawalerskim bądź panieńskim oraz rzeczy służące do zaspokajania jedynie osobistych potrzeb, na przykład ubrania.
Majątkiem osobistym są także wszelkie dobra odziedziczone wyłącznie przez jednego z małżonków, a także środki finansowe wypłacone mu w ramach odszkodowania lub zadośćuczynienia.
To także środki, które jeden z małżonków otrzymał za swoją pracę lub osiągnięcia, a więc wszelkiego rodzaju premie i nagrody oraz środki z praw autorskich czy praw własności przemysłowej.
Jak wygląda podział majątku?
Aby dokonać podziału majątku po rozwodzie, należy w tym celu złożyć osobny wniosek, w którym zawarte będą wszystkie niezbędne informacje na temat majątku wspólnego małżonków. Niezbędne jest wymienienie wszystkich jego składników oraz podanie – przynajmniej orientacyjnej – wartości majątku. Najczęściej w celu ustalenia dokładnej wartości powoływani są biegli sądowi.
Wniosek o podział majątku powinien zawierać najważniejsze informacje dotyczące małżonków oraz ich majątku, będącego przedmiotem sporu. W dokumencie należy więc zawrzeć takie informacje jak:
- imiona i nazwiska stron,
- adresy każdego z małżonków,
- numer PESEL osoby składającej wniosek,
- uzasadnienie złożenia wniosku oraz materiał dowodowy,
- wzmianka o dołączonych załącznikach.
Ponadto, wniosek powinien zawierać także załącznik w postaci wyroku rozwodowego lub – w przypadku jeszcze niezakończonej sprawy rozwodowej – wskazanie sądu prowadzącego postępowanie.
Wniosek należy złożyć w najbliższym, właściwym sądzie rejonowym. Aby ustalić, do którego z sądów należy zanieść dokumenty, niezbędne jest ustalenie tak zwanej właściwości miejscowej.
Po złożeniu wniosku sąd dokonuje jego rozpatrzenia, a następnie na podstawie informacji w nim zawartych, zeznań obu stron, rzeczoznawców i biegłych oraz świadków dokonuje podziału majątku pomiędzy małżonków. Niestety, w praktyce bardzo często okazuje się to być procesem skomplikowanym i długim. Sprawy o podział majątku trwają nawet przez kilka lat, a na każdą z kolejnych rozpraw czeka się nie mniej niż kilka miesięcy.
W tego typu sprawach warto skorzystać z profesjonalnej porady prawnika, który ułatwi Ci załatwienie wszystkich formalności, jakie niesie za sobą podział majątku – zgłoszenie do urzędu skarbowego ewentualnego dochodu, poprawne napisanie wniosku wraz z uzasadnieniem, zebranie niezbędnego materiału dowodowego oraz sam udział w rozprawie sądowej.