Alimenty a inflacja
Każde orzeczenie o alimentach może być zmienione, pozwala na to art. 138 k.r.o., który brzmi następująco:
„W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”
Jak widać ustawodawca postawił tu jednak pewien warunek. Musi nastąpić zmiana stosunków.
Jak wobec tego należy rozumieć takie sformułowanie?
Najczęściej zmianę stosunków należy rozumieć jako skutek zwiększenia lub zmniejszenia się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, jak i zarobkowych oraz majątkowych możliwości zobowiązanego.
Przy tej okazji można by powołać ogromną ilość wypowiedzi orzecznictwa, ale na potrzeby tego wpisu wybrałem te dwie:
- “podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Obniżenie alimentów uzasadnia zmniejszenie się potrzeb uprawnionego lub pogorszenie sytuacji materialnej i majątkowej zobowiązanego” [tak uchw. SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy VII];
- “przez zmianę stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.i.o. należy uznawać wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące odmienność (zwiększenie lub zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych ale i możliwości majątkowych zobowiązanego” (tak wyr. SO w Sieradzu z 17.4.2013 r., I Ca 113/13, https://orzeczenia.ms.gov.pl/);
Warto zwrócić uwagę na drugą z powołanych wyżej wypowiedzi. Sąd Okręgowy w Sieradzu stwierdził, że za zmianę stosunków uzasadniających zmianę orzeczenia alimentacyjnego należy uznać zmianę w statusie ekonomicznym stron.
Podwyższenie alimentów a wzrost inflacji
Otóż, wszystko zależy od stopnia inflacji. Bo, o ile podwyższenie inflacji o jeden czy dwa stopnie procentowe w porównaniu do tej z czasów ostatniego orzekania o alimentach raczej nie będzie miało wpływu na zasadność podwyższenia alimentów, to różnica w inflacji rzędu 15%-20% wpływ na zasadność podwyższenia alimentów na pewno będzie mieć.
Pamiętać bowiem należy, że zmiana stosunków powinna być istotna, a zwiększenie kosztów utrzymania o około 20% bez wątpienia będzie mocno odczuwalne.
Obniżenie inflacji a wzrost inflacji
Podobnie również będzie w przypadku żądania obniżenia alimentów z powodu wysokiej inflacji. Żądanie tego rodzaju formułować można będzie o ile zmiana stosunków będzie istotna i odczuwalna.
Ryzyko jednak takiego żądania dostrzegam w tym, że wzrost inflacji zawsze będzie odczuwalny dla uprawnionego przynajmniej w takim samym stopniu jak dla zobowiązanego, przy czym zobowiązany do alimentacji może tę stratę zniwelować poprzez uzyskanie chociażby podwyżki swojego wynagrodzenia.
“Pamiętać bowiem należy, że zmiana stosunków powinna być istotna, a zwiększenie kosztów utrzymania o około 20% bez wątpienia będzie mocno odczuwalne.” Czy ten tekst odnosi się tylko do osoby, której się należy ? Inflacja dotyka także tego, który jest zobowiązany. Jego koszty życia po rozwodzie tak samo rosną jak koszty uprawnionego.